Bij de afwikkeling van een nalatenschap komt veel meer kijken dan alleen het erfrecht. Iedere nalatenschap is uniek, met eigen juridische, financiële en emotionele aspecten die aandacht vragen. Een professionele benadering is daarom van groot belang.
Nalatenschappen in historisch perspectief
Het erfrecht heeft een lange geschiedenis en is door de eeuwen heen steeds aangepast. Waar vroeger nalatenschappen vaak meer weg hadden van een ‘overlevingspakket’ voor kinderen, kerk of staat, zijn ze nu complexer geworden. De verdeling van welvaart is veranderd en de gewone burger laat gemiddeld meer na dan 150 jaar geleden.
Een interessante ontwikkeling is dat de echtgenoot pas iets meer dan 100 jaar geleden tot de wettelijke kring van erfgenamen is gaan behoren. De term ‘kindsdeel’, hoewel plechtig klinkend, heeft geen juridische betekenis meer en is in 1923 feitelijk afgeschaft.
Meer dan alleen erfrecht
Een nalatenschap raakt vrijwel elk rechtsgebied, niet alleen het erfrecht. Denk bijvoorbeeld aan:
- Een ondernemer die overlijdt, waarbij zijn bedrijfspand deel uitmaakt van de nalatenschap
- Familieleningen die niet goed zijn vastgelegd
- Informele afspraken die nooit op papier zijn gezet
In al deze gevallen ligt de oplossing niet alleen in het erfrecht, maar is een bredere juridische kennis noodzakelijk.
Praktijkvoorbeelden
Voorbeeld 1: A en B runnen samen een bedrijf in een pand dat eigendom is van A. Als A overlijdt, komt er veel meer bij kijken dan alleen het erfrecht. Hier spelen ook bedrijfsrecht, vastgoedrecht en mogelijk fiscale vraagstukken een rol.
Voorbeeld 2: C leent van ouder P een bedrag voor de aankoop van een woning. Ze presenteren dit als een schenking om de leencapaciteit van C bij de bank te verhogen, met de intentie dit later te herroepen. Voordat dit plan volledig is uitgevoerd, overlijdt P, met achterlating van kinderen C en F. In deze situatie spelen naast erfrecht ook andere rechtsgebieden een rol bij de oplossing.
De menselijke kant
Bij elke nalatenschap spelen niet alleen juridische, maar ook emotionele aspecten een rol. Betrokkenen verkeren vaak in een periode van rouw, wat de afwikkeling extra complex maakt. Een goede afwikkelaar moet daarom niet alleen juridische kennis hebben, maar ook de vaardigheid om met mensen in een emotionele situatie om te gaan.
De opleiding tot RegisterExecuteur
Drie keer per jaar start de opleiding RegisterExecuteur, waarin professionals breed worden opgeleid in alle aspecten van het voorbereiden en afwikkelen van nalatenschappen. Hierbij is er niet alleen aandacht voor de juridische kant, maar ook voor de omgang met mensen in rouw.
Een RegisterExecuteur leert voortdurend bij, want iedere nalatenschap brengt weer nieuwe uitdagingen met zich mee. Wat kun je nog leren over de afwikkeling van een nalatenschap? Wie denkt alles al te weten, heeft nog geen nalatenschap van dichtbij meegemaakt.
Thema's in dit bericht: